Nowy rok przyniesie zmiany w urlopach wychowawczych. Od 1 stycznia 2013 r. jego wymiar ma wzrosnąć z 36 do 37 miesięcy. Ponadto oboje rodziców będą mieli możliwość dzielenia go na pięć części. Tak wynika z przygotowanego przez resort pracy projektu nowelizacji kodeksu pracy, rekomendowanego przez komitet ds. europejskich. Wkrótce trafi on na posiedzenie Rady Ministrów.
Jeśli rząd przyjmie projekt, szybko zajmie się nim Sejm. Zmiany w kodeksie pracy muszą być wprowadzone do 8 marca 2013 r., bo wymusza to unijna dyrektywa 2010/18/UE z 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego (Dz.U. L068, 18/03/2010P oo13–0020).
Jej celem jest umożliwienie godzenia pracy, życia prywatnego i rodzinnego przez pracujących rodziców oraz zapewnienie równości kobiet i mężczyzn w odniesieniu do ich szans na rynku pracy i traktowania w miejscu zatrudnienia. Zgodnie z unijnymi wymogami krajowe rozwiązania powinny skłaniać ojców do przyjmowania na siebie większej części obowiązków rodzinnych i co się z tym wiąże – szerszego korzystania z uprawnień rodzicielskich.
Razem dłużej
Zgodnie z zaproponowanymi rozwiązaniami, aby rodzice mogli w pełni wykorzystać urlop wychowawczy, będą musieli obydwoje zdecydować się na przerwę w pracy, w czasie której podejmą osobistą opiekę nad dzieckiem. Nowe przepisy wprowadzą bowiem tzw. nieprzenoszalną część urlopu wychowawczego. Oznacza to przyznanie każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka uprawnionych do urlopu wychowawczego – wyłącznego prawa do jednego miesiąca takiego urlopu z wymiaru urlopu wychowawczego.
Rząd proponuje jednocześnie podniesienie wymiaru urlopu wychowawczego z obecnych 36 do 37 miesięcy. Jeżeli więc ojciec dziecka nie zdecyduje się na skorzystanie z urlopu wychowawczego, to matka będzie mogła wykorzystać – tak jak obecnie – 36 miesięcy urlopu, na który będzie się składał jeden miesiąc nieprzenoszalny przypisany do matki i 35 miesięcy urlopu, który może być wykorzystany przez każdego z rodziców.
Więcej części
Ponadto projekt przewiduje podwyższenie – z 3 do 4 miesięcy – wymiaru urlopu wychowawczego, który może być jednocześnie wykorzystywany przez oboje rodziców lub opiekunów dziecka.
Proponuje się także, aby urlop wychowawczy mógł być wykorzystywany w pięciu, a nie jak dotychczas w czterech częściach. Taka zmiana zdaniem autorów projektu umożliwi pracownikom wykorzystywanie nieprzenoszalnej części urlopu wychowawczego jako samodzielnej części takiego urlopu i jednocześnie nie pogorszy sytuacji prawnej rodziców lub opiekunów dziecka w zakresie wykorzystywania urlopu wychowawczego w częściach.
Obniżenie wymiaru
Z kodeksu pracy ma zniknąć przepis upoważniający pracodawcę do proporcjonalnego obniżania wymiaru urlopu wypoczynkowego w przypadku, gdy w danym roku kalendarzowym po nabyciu przez pracownika prawa do wypoczynku korzysta on z niego, a następnie w tym samym roku powraca do pracy. Obecnie obowiązujące rozwiązania w tym zakresie naruszają standardy wynikające z prawa unijnego, zawarte w klauzuli drugiej porozumienia dotyczącego urlopu rodzicielskiego.
W projekcie znalazły się przepisy przejściowe umożliwiające rodzicom uprawnionym do urlopu wychowawczego w dniu wejścia w życie zmian skorzystanie z korzystnych zmian, np. z dodatkowej, piątej jego części.
